नाशिक : (प्रतिनिधी ) “कविता ही केवळ शब्दांची रचना नाही, तर ती सामान्य माणसाच्या जगण्याचा श्वास आहे,” असे सांगणारे जनकवी, पद्मश्री नारायण सुर्वे यांच्या १५ व्या स्मृतिदिनानिमित्त सिडको येथील कविवर्य नारायण सुर्वे सार्वजनिक वाचनालयात अभिवादन सभेचे आयोजन करण्यात आले. या कार्यक्रमात त्यांच्या कवितांचे अभिवाचन, गाणी, आठवणी व साहित्यिक चिंतन यामधून सुर्वे दादांना भावपूर्ण आदरांजली वाहण्यात आली.
कार्यक्रमाचे स्वरूप
या कार्यक्रमाचे अध्यक्षस्थान वाचनालयाचे सचिव राजू नाईक यांनी भूषविले. तर विशेष उपस्थिती कवी गुणवंत खेबाळे यांची होती. वाचनालयाचे विश्वस्त व कविकट्टा समन्वयक रविकांत शार्दूल यांनी कार्यक्रमाची सुरुवात सुर्वे यांच्या लोकप्रिय कवितांच्या गायनाने केली. “मनुष्य स्वभावाचे अनोखे रंग”, “हजार प्रश्नांची उत्तरं” यांसारख्या कवितांचे त्यांनी दमदार सादरीकरण केले. यामुळे कार्यक्रमाला काव्यात्मक रंग चढला.यानंतर राजू नाईक यांनी नारायण सुर्वे यांच्या जीवनप्रवासाचा आढावा घेतला. त्यांनी अनाथपणात वाढूनही शिक्षणाशिवाय आत्मशिक्षणातून साकारलेला कवी, मुंबईच्या गिरणगावातील कामगारांचा आवाज, आणि समाजातील उपेक्षितांच्या वेदना आपल्या कवितेतून व्यक्त करणारा हा विलक्षण कवी कसा घडला, हे त्यांनी सांगितले. सुर्वे दादांसोबत घालवलेला सहवास आणि त्यांच्याशी झालेल्या संवादांच्या आठवणीही त्यांनी रसिकांशी शेअर केल्या.काव्यमय आदरांजलीकवी सुहास टिपरे, डॉ. प्रशांत आंबरे, कवी बहिरु गामणे आणि कवी राजू रसाळ यांनी नारायण सुर्वे यांच्या विविध कवितांचे अभिवाचन करून काव्यमय आदरांजली अर्पण केली.”माझे विद्यापीठ” या आत्मचरित्रात्मक कवितेतून जीवनाचे धडे शब्दबद्ध करणारा सुर्वे,”जत्रा” आणि “सांज आली घरा” मधून सामान्य माणसाचे जगणे रेखाटणारा कवी,तर “ठाण्याचा बाजार” आणि “मी कामगार” मधून कामगार वर्गाचा आक्रोश मांडणारा कवी—अशा अनेक कवितांचा आस्वाद प्रेक्षकांनी घेतला.या कवितांमधील जिव्हाळा, विद्रोह, आणि समाजबदलाचा आविष्कार रसिकांच्या मनाला भिडला. प्रत्येक अभिवाचनानंतर उपस्थितांनी टाळ्यांच्या गजरात कवींना दाद दिली.कृतज्ञतेचा सूरकार्यक्रमाच्या शेवटी कवी गुणवंत खेबाळे यांनी आभार मानले. वाचनालयातील वाचकवर्ग, साहित्यप्रेमी, तसेच स्थानिक नागरिक या अभिवादन सभेला उपस्थित होते.
सुर्वे यांचे कार्य – साहित्य आणि समाजासाठी दीपस्तंभकविवर्य नारायण सुर्वे (१९२६–२०१०) यांनी आपल्या आयुष्यात “सांजशकाला”, “ठाण्याचा बाजार”, “माझे विद्यापीठ”, “जत्रा”, “जाहिरनामा”, “सनद”, मार्क्स मला असा भेटला यांसारखी काव्यसंपदा मराठी साहित्याला दिली. शालेय शिक्षण फायनल पास करून त्यांनी आत्मशिक्षणातून शब्दांची आणि भावनांची शिदोरी उभी केली. कामगार, कष्टकरी, सामान्य माणसाच्या दैनंदिन जगण्याला आणि संघर्षाला त्यांनी कवितेतून आवाज दिला.त्यांच्या कवितांमध्ये जसे सामाजिक विषमता, अन्यायाविरोधातील हाक आहे, तसेच आशा, संघर्ष आणि आत्मविश्वासाचे सूरही आहेत. त्यामुळे सुर्वे हे केवळ कवी नव्हते, तर समाजाचे विचारवंत, मार्गदर्शक आणि संघर्षाचे प्रतीक होते.आजच्या बदलत्या काळातही सुर्वे यांच्या कविता तितक्याच प्रासंगिक वाटतात. बेरोजगारी, आर्थिक विषमता आणि सामान्य माणसाच्या जीवनातील ओढाताण यांना सामोरे जाताना त्यांच्या कवितांचे शब्द नव्या पिढीला धीर आणि दिशा देतात.स्मृतीदिनाचे महत्त्व:सिडको येथील या अभिवादन सभेमुळे सुर्वे दादांचे साहित्यिक योगदान नव्या पिढीपर्यंत पोहोचले. उपस्थित रसिकांसाठी हा कार्यक्रम केवळ स्मरणाचा नव्हता, तर चिंतन आणि प्रेरणा घेण्याचा एक भावनिक सोहळा ठरला.
