हॅपीनेस इंडेक्सचा हा अहवाल धक्कादायक आहे. खरंतर, गेल्या काही वर्षांपासून पाकिस्तान आर्थिक संकटाचा सामना करत आहे. गेल्या वर्षी येथे मोठी राजकीय उलथापालथही झाली होती. या काळात असे अनेक व्हिडिओ समोर आले ज्यात महागाईमुळे पाकिस्तानातील लोक उपाशी होते.एवढेच नाही तर पाकिस्तानमध्ये आजकाल दहशतवादी घटनांमध्येही वाढ झाली आहे. येथे दररोज काही ना काही स्फोट होत आहेत, ज्यामध्ये शेकडो लोक आपले प्राण गमावत आहेत. त्या तुलनेत, भारतात बऱ्याच प्रमाणात सुरक्षित वातावरण आहे. असे असूनही, पाकिस्तान भारतापेक्षा वरच्या स्थानावर आहे. ‘आंतरराष्ट्रीय आनंद दिना’निमित्त, संयुक्त राष्ट्रांनी आनंद निर्देशांक २०२५ जारी केला आहे. या यादीत १४७ देशांना स्थान देण्यात आले आहे. आनंदी देशांच्या यादीत फिनलंड अव्वल स्थानावर आहे. गेल्या ८ वर्षांपासून हा देश आनंद निर्देशांकात पहिल्या क्रमांकावर आहे. याशिवाय, या यादीत डेन्मार्क दुसऱ्या स्थानावर, आइसलँड तिसऱ्या स्थानावर, त्यानंतर स्वीडन आणि नेदरलँड्स पाचव्या स्थानावर आहेत. जगातील १४७ देशांच्या यादीत भारताचा क्रमांक ११८ वा आहे. याचा अर्थ असा की लोकांच्या आनंदाच्या बाबतीत भारताची परिस्थिती फारशी चांगली नाही, जरी गेल्या वर्षीच्या तुलनेत भारताची परिस्थिती सुधारली आहे. गेल्या वर्षी भारत १२६ व्या स्थानावर होता. आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे २०२५ च्या आनंद निर्देशांकात पाकिस्तानचे स्थान आपल्यापेक्षा चांगले आहे. भारताच्या तुलनेत, पाकिस्तान ९ स्थानांनी वर आहे आणि १०९ व्या स्थानावर आहे. अशा परिस्थितीत आपल्याला कळेल की पाकिस्तानचे लोक भारतापेक्षा जास्त आनंदी का आहेत? या यादीत त्याला हे रँकिंग का मिळाले? अहवालानुसार, देशाची समृद्धी निश्चित करण्यासाठी अनेक निकष आहेत. या काळात केवळ आर्थिक विकासच दिसत नाही तर परस्पर विश्वास, सामाजिक बंधन, आरोग्य आणि स्वातंत्र्य देखील दिसून येते. अहवाल तयार करताना, लोकांना त्यांच्या जीवनाबद्दल प्रश्न विचारले जातात. भारत आणि पाकिस्तानच्या बाबतीत, सर्वेक्षणाचा नमुना आकार देखील महत्त्वाची भूमिका बजावतो. खरं तर, पाकिस्तानची लोकसंख्या भारतातील सर्वाधिक लोकसंख्या असलेल्या उत्तर प्रदेशपेक्षा थोडी जास्त आहे. तर भारत हा जगातील सर्वात जास्त लोकसंख्या असलेला देश आहे. अशा परिस्थितीत, दोन्ही देशांच्या नमुना आकारात मोठा फरक आहे. २०२५ च्या आनंद निर्देशांकात जगातील १४७ देशांचा समावेश करण्यात आला आहे. यामध्ये अफगाणिस्तानला सर्वात खालच्या स्थानावर ठेवण्यात आले आहे. याचा अर्थ हा जगातील सर्वात दुःखी देश आहे. अफगाणिस्तानच्या वर सिएरा लिओन, लेबनॉन, मलावी आणि झिम्बाब्वे आहेत. हे जगातील पाच सर्वात दुःखी देश आहेत. ९५६१५९४३०६
